1– مقدمه

مراکز تحقیقاتی به عنوان هستههای تولید علم و موتور محرک صنایع دانش بنیان هستند .جایگاه ژنتیک در حوزههای مختلف انسانی از جمله پزشکی فرد محور، تشخیص بیماریهای ژنتیکی و پیشگیری از آنها و نیز در حوزههای گسترده متنوعی همچون زیست فناوری، دارویی، علوم دام و کشاورزی هدفمند بر کسی پوشیده نیست .مرکز تحقیقات ژنتیک میبد با دارا بودن ظرفیتها و امکانات مورد نیاز فعالیتهای پژوهشی قابلیت تبدیل شدن به قطب آزمایشگاهی و تحقیقاتی کشور در این حوزه را دارد.

مرکز تحقیقات ژنتیک میبد در حوزه تشخیص معلولیتهای ژنتیکی مادرزادی در جنوب شرق کشور در سالهای گذشته خوش درخشیده و به عنوان آزمایشگاهی معتبر با بخشهای مختلف سیتوژنتیک و مولکولی مطرح گردیده است. خلاء بخش پژوهشی در این مرکز ما را بر آن داشت تا مقدمات این بخش جدید را در بخشهای مختلفی از جمله بانک سلولی، آزمایشگاه تحقیقاتی مولکولی و آزمایشگاه کشت سلول پایهریزی و در دهه فجر 1400 افتتاح گردید. با ایجاد زیرساختهای ارتباطی و تعاملات متعدد با دانشگاهها و مراکز علمی استان در قالب عقد تفاهم نامههای مشترک ،پروژههای دانشگاهی، جذب دانشجو و برگزاری رویدادهای متعدد آموزشی و ترویجی، سعی گردیده است تا در این حوزه نیز رشد خوبی داشته و جایگاه خود را به دست آورد .

تا کنون بیش از 20 طرح در قالب طرح های پژوهشی و پایان نامه های تحصیلات تکمیلی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی به تصویب شورای پژوهشی رسیده و در این مرکز به اتمام رسیده است.

واحد های مختلف بخش پژوهش:

• بانک سلولی:

این بانک زیستی شامل بیش از 2000 نمونه خون افراد مراجعه کننده به مرکز تحقیقات که مبتلا به بیماری های نادر بودند و در بررسی جمعیتشناختی بیماری و تشخیص بیماری ژنتیکی در خانواده بسیار حائز اهمیت بوده و منبع ارزشمندی برای پژوهشهای دانشجویی و پایاننامههای تحصیلات تکمیلی میباشد که در حال حاضر نیز مورد استفاده است. همچنین رشد و نگهداری 8 رده سلولی سرطان انسانی انجام پذیرفته است.

• آزمایشگاه مولکولی شامل دستگاه های Thermocylcer، اتاق ژل و الکتروفورز ،Real-time PCR می باشد و در دو قالب پایاننامههای دانشجویی و ارائه خدمات به پژوهشگران فعال می باشد.
• آزمایشگاه کشت سلولهای سرطانی؛ وجود تجهیزات و ارائه مشاورههای تخصصی به عنوان یک مزیت رقابتی باعث جذب دانشجویان و محققان از دانشگاه های دیگر شده است. همچنین زمینه را برای ارائه کارگاههای آموزشی فراهم آورده است که مورد توجه و استقبال بوده است.
• آزمایشگاه حیوانات آزمایشگاهی شامل سالن نگهداری و تکثیر، اتاق جراحی و انبار می باشد.

چند بخش بصورت زبانه مورد نیاز است:

 آییننامه و دستورالعملهای پژوهشی شامل آئیننامههای دانشجویی، درخواست فرصت پژوهشی کوتاه مدت، فرم پروپوزال پژوهشی و آئیننامه طرح پژوهشی

• شورای پژوهشی متشکل از اعضای هیئت علمی دانشگاههای یزد، علوم پزشکی یزد، مراکز تحقیقات ناباروری و دیابت استان یزد، دانشگاه اردکان، دانشگاه علم و هنر و دانشگاه آزاد اسلامی اشکذر

جلسات شورای پژوهشی مرکز تحقیقات ژنتیک میبد

• طرح های دانشجویی )شامل دو بخش طرح های پایان یافته و در حال انجام(

o بخش مقالات مرکز

The list of published articles with the affiliation of the Meybod Genetics Research Center

o

جلسه دفاع دانشجویان مشترک با مرکز تحقیقات ژنتیک میبد

• برگزاری دورههای آموزشی عمومی و اختصاصی: در راستای رسالت آموزشی و ارتقا سواد بهداشتی و آموزشهای تخصصی و به منظور ارائه خدمات و معرفی هر چه بیشتر مرکز تحقیقات ژنتیک میبد و به ویژه در بُعد رسانهای و تبلیغ مرکز تحقیقات، دورههای آموزشی با عناوین دوره آموزش تزریقات، دوره آموزشی سرم درمانی، طراحی پرایمر و دوره جامع کشت سلولهای سرطانی که با استقبال چشمگیر مخاطبان روبرو شده و هر کدام از دورههای مذکور در سال 1403 چند بار تکرار شدند.

برگزاری کارگاهها و دورههای آموزشی

• بخش تصاویر

• جشنواره جایزه تحصیلی: برای اولین بار در استان طرح خلاقانه جایزه تحصیلی با تشکیل دبیرخانه تخصصی و با هدف معرفی چهرههای ماندگار علمی شهرستان، شناسایی و حمایت از طرحهای دانشجویی و معرفی مرکز تحقیقات ژنتیک میبد بهعنوان مرکزی حمایتگر و نخبهپرور برگزار گردید و 5 طرح برگزیده مورد حایت و تقدیر قرار گرفتند. لازم به ذکر است دومین جشنواره تحصیلی در حال ثبتنام بوده و اختتامیه آن در خردادماه 1404 خواهد بود.

با سپاس فراوان             دکتر احسان زارعی

مسئول بخش پژوهش مرکز تحقیقات ژنتیک میبد

پیوست

لیست اعضای شورای پژوهشی مرکز تحقیقات ژنتیک میبد :

جناب آقای دکتر سیدمهدی کلانتر؛ مسئول فنی مرکز تحقیقات و عضو شورای مرکز تحقیقات نایاروری یزد جناب آقای دکتر محمدعلی امامی؛ مدیرعامل موسسه خیریه ژنتیک دکتر فیروزآبادی میبد جناب آقای سیدمحسن فلاح؛ میر اجرایی مرکز تحقیقات ژنتیک میبد

جناب آقای دکتر احسان زارعی؛ مسئول بخش پژوهش مرکز تحقیقات ژنتیک میبد سرکار خانم رجبی؛ سوپروایزر آزمایشگاه ژنتیک پزشکی مرکز تحقیقات ژنتیک میبد جناب آقای دکتر علی دهقانی؛ عضو هیئت علمی علوم پزشکی یزد

جناب آقای دکتر یحیی وحیدی؛ عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات دیابت یزد جناب آقای دکتر سیدمحمد مشتاقیون، مدیر گروه زیست شناسی دانشگاه یزد جناب آقای دکتر سیدمرتضی سیفتی، مدیر گروه زیست شناسی دانشگاه اشکذر جناب آقای دکتر مجید مروتی، مدیر گروه زیست شناسی دانشگاه اردکان جناب آقای دکتر مسعود نشان، کارشناس مسئول ژنتیک بهزیستی استان یزد

لیست اسامی دانشجویان مشترک دانشگاه های استان با مرکز تحقیقات ژنتیک میبد:

دانشجویان فارغ التحصیل:

• فاطمه سادات احمدی؛ دانشگاه اردکان
• میترا حکیمی؛ دانشگاه اردکان
• مرجان افخمی؛ دانشگاه اردکان
• زهرا مصدق؛ دانشگاه اردکان
• لیلا نصاری؛ دانشگاه اردکان
• زهرا مصدق؛ دانشگاه اردکان
• ماه منیر برومند؛ دانشگاه اردکان
• زهرا کمسفیدی؛ دانشگاه علم و هنر

دانشجویان فعال دارای طرح مشترک:

• آتنا عسکری زاده، دانشگاه علوم پزشکی یزد
• نورالدین کرمی، دانشگاه علوم پزشکی یزد
• فاطمه اسداللهی، دانشگاه علوم پزشکی یزد
• صفا عبران صفاهی، دانشگاه اردکان
• الهه همایی بروجنی، دانشگاه اردکان
• الناز بلوچ شهریاری، دانشگاه اردکان
• فاطمه نوری پور، دانشگاه یزد
• مریم زارع، دانشگاه یزد
• فریده سمیرکرم، دانشگاه یزد
• زهرا حبیبیان، دانشگاه علم و هنر
• کیمیا برسلانی، دانشگاه اردکان
• مریم علیرضایی. دانشگاه اردکان
• زهره افضلی میرزا آقایی، دانشگاه اردکان
• فاطمه مکاری تفتی، دانشگاه اردکان

لیست مستندات علمی چاپ شده/در حال داوری با وابستگی کار) Affiliation( مرکز تحقیقات ژنتیک میبد در سال 1403:

• Askarizadeh, A., Kalantar, S.M., Mohiti-Ardakani, J., Moradi, A., & Ordooei, M. (2025). Molecular analysis of mucopolysaccharidosis type VI in Iranian patients; the influence of founder effect and consanguinity. Molecular Biology Reports, 52(1), 11.
• Asadollahi, S., Sefid, F., Askari, M., Mohammadi, S.A., Jahantigh, H. R., & Ordooei, M. (2024). A novel KIF11 missense mutation causing Microcephaly with or without chorioretinopathy, lymphedema, or mental retardation (MCLMR): A case report and literature review. Biomedical Research and Therapy, 11(6), 6532-6547.
• Ahmadi, FS., Morivati, M., Zarei, E., Effects of Hydroalcoholic Extract of Cascuta chienensis on Chick Embryo Chorioallantoic Membrane

Angiogenesis (2025), Under review

• Sazi, M., Morivati, M., Salehi, E., Zarei, E., Protective Impact of Cuscuta chinensis on Testicular Function in Propylthiouracil Induced Thyroid Toxicity in Rats, A Histological, Serological and Biochemical Approach; (2025), Under review.
• Kamsefidi, Z., Javid, A., Zarei, E., Identification of neuromuscular disease mutation in an ataxia patient by WES (whole Exome sequencing) technique and genetic evaluation of familial inheritance; (2025), Under review