چرا پیشگیری مهم است؟
- آمار معلولیتهای قابل پیشگیری
بسیاری از ناهنجاریهای مادرزادی با اقدامات ساده مانند مشاوره ژنتیک، تغذیه درست و واکسیناسیون قابل جلوگیریاند.
- نقش آگاهی و مراقبت
مادرانی که اطلاعات کافی دارند و مراقبتهای پیش از بارداری و دوران بارداری را جدی میگیرند، ریسک تولد نوزاد با معلولیت را بهشدت کاهش میدهند.
- صرفه جویی دز هزینه و درد کمتر برای خانواده و کودک
پیشگیری، نهتنها از هزینههای درمانهای پرخرج جلوگیری میکند، بلکه خانواده را از آسیبهای روانی و عاطفی شدید محافظت میکند.
اقدامات پیش از بارداری
- مشاوره ژنتیک در موارد پر خطر
در مواردی که ریسک ابتلا به برخی معلولیتها و اختلالات بالاتر است، مانند ازدواج فامیلی، ازدواجهایی که در خانواده یا فامیل طرفین، نشانههایی از بیماریهای خاص دیده میشود، بارداریهای بعد از 35 سالگی و… مشاوره ژنتیک حتما توصیه میشود.
- غربالگری بیماریهای ژنتیکی (مثل تالاسمی)
وجود این دست بیماریها، حتما قبل از ازدواج و حتما قبل از بارداری باید مشخص شوند.
- واکسیناسیون (سرخجه، آبله مرغان و…)
حتما از واکسینه بودن در برابر برخی بیماریهای پر خطر مطمئن باشید تا در دوران بارداری برای جنینتان مشکل آفرین نشود.
- اصلاح سبک زندگی
با انجام ورزشهای روزانه، مصرف مواد غذایی سالم، پرهیز از مصرف الکل و دخانیات، پرهیز از خوردن فست فود به میزان زیاد، مصرف نکردن سرخود دارو و… ریسک معلولیت فرزند خود را کاهش دهید.
نکات مهم در دوران بارداری
- مصرف اسید فولیک
از فواید مصرف اسید فولیک در بارداری میتوان به پیشگیری از نقصهای لوله عصبی، تکامل صحیح مغز و نخاع، پیشگیری از کمخونی مادر، کاهش خطرات بارداری مانند پره اکلامپسی، جلوگیری از نقص مادرزادی مرتبط با قلب، کاهش احتمال شکاف لب و شکاف کام اشاره کرد.
- مراقبتهای دورهای و غربالگری
- کنترل بیماریها (دیابت و فشار خون)
با کنترل منظم قند خون و اندازهگیری فشار خون، پرهیز از مصرف بیرویه قند، شیرینیجات و نمک از ابتلا به دیابت و فشار خون در دوران بارداری جلوگیری کنید.
خودداری از مصرف دارو بدون مشورت
پیشگیری از عفونتهای خطرناک در بارداری:
- عفونتهای موثر
غفونتهای سرخجه، توکسوپلاسما، سیفلیس، هپاتیت B و C، CMV از جمله عفونتهایی هستند که میتوانند برای مادر باردار و فرزند خطر آفرین باشند.
- راههای انتقال
- تماس با ترشحات بدن فرد بیمار
- مصرف غذا یا آب آلوده
- تماس با حیوانات (مثل گربه آلوده به توکسوپلاسما)
- تماس تنفسی با افراد آلوده
- رابطه جنسی محافظت نشده با فرد آلوده
- اقدامات پیشگیرانه
- رعایت کامل بهداشت فردی
- پخت کامل گوشت و مواد غذایی
- شست و شوی کامل میوه و سبزیجات
- پرهیز از تماس با خاک یا مدفوع حیوانات
- واکسیناسیون کامل پیش از بارداری
- عدم مصرف سرخود دارو
- روابط جنسی محافظت شده
نقش ژنتیک در پیشگیری ازمعلولیت ها :
- موارد نیازمند فوری به مشاوره ژنتیک
در مواردی مانند تولد نوزاد معلول، سابقه بیماریهای ژنتیکی پنهان و سقطهای مکرر، مشاوره ژنتیک میتواند کمک شایانی به جلوگیری از ایجاد معلولیتها کند.
- اهمیت آزمایشهای پیش از ازدواج و بارداری
با انجام غربالگریهای مربوط به معلولیتها، میتوان تا حدودی پیش از ازدواج یا بارداری، ناقل بودن زوجها را تشخیص داد.
هر قدم پیشگیرانه، یک آینده روشنتر میسازد.
با آگاهی، مشاوره و مراقبتهای ساده، میتوان از تولد بسیاری از نوزادان با ناتوانی جلوگیری کرد.
- نکتهای که بسیار حائز اهمیت است، سهماهه اول بارداری، بحرانیترین زمان برای تشکیل ناهنجاریهاست